Kişisel Verileri Koruma Kurumu Tarafından Seçim Faaliyetlerinde Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Rehber Kamuoyuyla Paylaşılmıştır

24 Ocak 2024 tarihinde Kişisel Verileri Koruma Kurumu (“Kurum”) tarafından Kurum’un  internet sitesinde yayınlanan Seçim Faaliyetlerinde Kişisel Verilerin Korunması Rehberi (“Rehber”) ile Yüksek Seçim Kurulu’na (“YSK”), YSK’yla ilgisi bulunan kamu idarelerine, siyasi partilere, adaylara ve seçmenlere 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) kapsamında seçim faaliyetleri esnasında işlenen kişisel verilere ilişkin yükümlülükleri hatırlatılmıştır.

Kurum tarafından söz konusu Rehber’de:

5. Seçmen kütüğünün düzenlenmesi, güncellenmesi, askıya çıkartılması, aday adaylığı, aday gösterme, kesin aday listelerinin ilanı, seçim propagandası, kamuoyu araştırmaları, oy verme gibi seçim faaliyetleri esnasında kamu kurumları ve siyasi partilerce kişisel verilerin işlenmesinin kaçınılmaz olduğu,
5. YSK, siyasi partiler ve bağımsız adayların veri sorumlusu olarak ele alındığı,
5. Seçimlerin yönetim ve denetiminden sorumlu olan YSK’nın yetkisinin, 6698 sayılı Kanun’un 28 inci maddesinin 2 nci fıkrasının “denetleme veya düzenleme görevlerinin yürütülmesi” hükmü uyarınca kısmi istisna kapsamına girdiği ve bunun sonucunda;

• Kanun’un aydınlatma yükümlülüğünü düzenleyen 10’uncu,
• Zararın giderilmesini talep etme hakkı hariç, ilgili kişinin haklarını düzenleyen 11’inci,
• Veri Sorumluları Siciline kayıt yükümlülüğünü düzenleyen 16’ncı

maddelerinden muaf olduğu,

5. Rehber kapsamında ilgili kişilerin, seçmenler başta olmak üzere seçim süreçlerinde kişisel verileri işlenen gerçek kişiler olduğu

belirtildikten sonra seçim süreçlerinde ilgili veri sorumluları bakımından kişisel verilerin hangi işleme şartları kapsamında işlenebileceği alt başlıklar halinde sıralanmıştır:

a) Yüksek Seçim Kurulu ve İlgili Kamu Kurum Kuruluşları Tarafından İşlenen/Aktarılan Kişisel Verilere İlişkin İşleme Şartları:

YSK tarafından ilgili mevzuat hükümlerine göre işlenen ve aktarılan kişisel verilerin bir bölümünün Kanun’un “kanunlarda açıkça öngörülme” kapsamına girdiği ve ilgili kişilerin açık rızası aranmaksızın kişisel verilerin işlenmesi mümkün olduğu ifade edilmiş ve kişisel verilerin işlendiği haller şu şekilde sayılmıştır:

• Seçmen kütüğünde işlenen seçmenin adı, soyadı, baba adı, ana adı, doğum yılı, doğduğu ilçe adı, oturduğu yer adresi gibi kişisel bilgiler,
• Seçmen kütüğünün adres kayıt sistemindeki yerleşim yeri adresi bilgileri esas alınarak her yıl yeniden düzenlenmesi, güncellenmesi,
• Seçmen kütüklerinin muhtarlıklarda iki hafta süreyle askıya çıkarılması,
• Seçmen bilgi kâğıdı,
• Seçime ilişkin belgelerin ilgililere teslimi,
• Seçim evrakının saklanması,
• Yurt dışı seçmenlerin elektronik ortamda oy vermesi,
• Engelli seçmenlerin oy kullanmalarının kolaylaştırılması.

b) Siyasi Partiler Tarafından İşlenen Kişisel Verilere İlişkin İşleme Şartları:

Siyasi Partiler tarafından ilgili mevzuat hükümlerine göre işlenen ve aktarılan kişisel verilerin bir bölümünün Kanun’un “kanunlarda açıkça öngörülme” ve ilgili kişinin özel nitelikli kişisel verisi olan “siyasi düşüncesi” nin işlenmesine neden olan kişisel veri işleme faaliyetleri bakımından ise “sağlık ve cinsel hayat dışındaki verilerin, Kanunlarda öngörülen hallerde ilgili kişinin açık rızası olmaksızın işlenmesi mümkündür” şeklindeki uygunluk sebepleri gereği ilgilinin açık rızası aranmaksızın kişisel verilerin işlenmesi mümkün olduğu ifade edilmiş ve kişisel verilerin işlendiği hallerin bazıları şu şekilde sayılmıştır:

• Seçimlerin yapılması,
• Parti adaylarının tespiti,
• Parti seçmen listesi,
• Basın, iletişim araçları ve internette propaganda faaliyetleri kapsamında kişisel verilerin işlenmesi: “Vatandaşların, elektronik posta adreslerine gönderilecek mesajlarla, taşınabilir veya sabit telefonlarına sesli, görüntülü veya yazılı mesaj göndermek suretiyle propaganda yapılamaz. Ancak, siyasi partilerin kendi üyelerine gönderdiği sesli, görüntülü veya yazılı mesajlar her zaman serbesttir.”

c) Bağımsız Adaylar ve Kişisel Verilerin İşlenme Şartları:

Bağımsız adaylar tarafından muhtelif amaçlarla kişisel verilerin işlenmesi halinde söz konusu işlemenin Kanun’un 5’inci ve varsa özel nitelikli kişisel veriler bakımından Kanun’un 6’ncı maddesinde yer alan işleme şartlarına uygun olarak işlenmesi gerekmekte olup “Seçim Propagandası” kapsamında siyasi partiler için geçerli olan kuralın burada da geçerli olduğu ve bağımsız adayların vatandaşlara sesli, görüntülü veya yazılı mesajlar gönderemeyecekleri ve vatandaşların kişisel verilerini bu amaçla işlemeyecekleri anlaşılmaktadır.

Bağımsız adaylar propaganda yasağı dışında başka amaçlarla kişisel veri işlemeleri halinde, veri işlemenin amaç ve vasıtalarının belirlenmesinden, veri kayıt sisteminin kurulması ve yönetilmesinden veri sorumlusu olarak sorumlu olmaktadır.

Rehber’de ayrıca;

5. Siyasi partiler ve bağımsız adayların Kanun’un 10 uncu maddesi uyarınca veri işleme faaliyetinde aydınlatma yükümlülüğünün bulunduğu,
5. YSK ve 02.04.2018 tarih ve 2018/32 sayılı Kişisel Verileri Koruma Kurulu Kararı uyarınca siyasi partilerin VERBİS’e kayıt yükümlülüğünden istisna tutulduğu,
5. Seçim süreçlerinde işlenen kişisel verilerin işlenmesini gerektiren sebeplerin ortadan kalkması durumunda resen veya ilgili kişinin talebi üzerine ilgili veri sorumluları tarafından uygun yöntemler ile imha edilmesi gerektiği,
5. Kanun’un ilgili kişinin haklarını düzenleyen 11 inci maddesi gereği “zararın giderilmesini talep etme hakkı” hariç YSK’nın söz konusu madde hükümlerinden muaf olduğu,
6. Siyasi partiler ve seçim süreçlerinde kişisel veri işlemeleri halinde veri sorumlusu olan bağımsız adayların Kanun kapsamında kendilerine yapılan başvurulara Kanun’un 13 ve 14’üncü maddeleri ile ikincil düzenlemelere uygun olarak cevap vermekle yükümlü olduğu,
5. Hakları ihlal edilen kişilerin genel hükümlere ve Kurum’un “İlgili Kişinin Hak Arama Yöntemleri” rehberine göre, tazminat hakkı saklı olmak üzere yargı yoluna başvurabileceği

ifade edilmiştir.

Söz konusu Rehber’e ilişkin Kurum’un duyurusuna buradan ulaşabilirsiniz.

Seçim Faaliyetlerinde Kişisel Verilerin Korunması Rehberi’nin tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla,

Zümbül Hukuk ve Danışmanlık

info@zumbul.av.tr