İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Kapsamında Yeni Düzenlemeler

 

Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan, İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ("Yönetmelik") 23 Ağustos 2024 tarihli ve 32641 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Bilindiği üzere, İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliği, 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un (Kanun) 47. ve 84. maddelerine dayanılarak hazırlanmış; 14/1/2015 tarihli ve 29236 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış ve Resmi Gazete’de yayım tarihinden itibaren 3 ay sonra yürürlüğe girmiştir. 1].

“Kapıdan Satış” olarak da bilinen iş yeri dışında kurulan sözleşmeler, Kanun’un 47. maddesinde şu şekilde tanımlanmaktadır:

“(1) Satıcı veya sağlayıcı ile tüketici arasında;

a) Teklifin tüketici ya da satıcı veya sağlayıcı tarafından yapılmasına bakılmaksızın iş yeri dışında, tarafların eş zamanlı fiziksel varlığında kurulan,

b) Tarafların eş zamanlı fiziksel varlığında tüketiciyle iş yeri dışında görüşülmesinin hemen sonrasında, satıcı veya sağlayıcının iş yerinde ya da herhangi bir uzaktan iletişim aracıyla kurulan,

c) Mal ve hizmetlerin tüketiciye tanıtımı ya da satışı amacıyla satıcı veya sağlayıcı tarafından düzenlenen bir gezi esnasında kurulan,

sözleşmeler iş yeri dışında kurulan sözleşmeler olarak kabul edilir. ”

 

Yönetmelik ile getirilen değişiklikler özetle şu şekildedir:

 

1. Yönetmeliğin uygulama alanı dışında kalan haller genişletilmiştir.

• İş Yeri Dışından Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliği’nin ‘Kapsam’ başlıklı 2. maddesinin ikinci fıkrasının (e), (g) ve (ğ) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir:

e) Fuar, panayır, pazar yeri ve alışveriş merkezlerinde yapılan satışlar,

g) Mal veya hizmet bedeli iki yüz elli Türk Lirasını aşmayan satışlar,

ğ) Temizlik hizmetleri ile malların montaj, bakım ve onarımı,

i) Bahis, çekiliş, piyango ve benzeri şans oyunlarına ilişkin hizmetler,

j) Belirli bir tarihte veya dönemde yapılması gereken konaklama, eşya taşıma, araba kiralama, yiyecek-içecek tedariki ve boş zamanın eğlence veya dinlenme amacıyla değerlendirilmesi,

hallerinde bu Yönetmelik hükümleri uygulanmayacaktır.

• Yine aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir:

“(3) İkinci fıkranın (g) bendinde belirtilen parasal sınır, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin (B) fıkrası uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere arttırılarak uygulanır. Bu artışın hesabında bir Türk Lirasının küsuru dikkate alınmaz.”

 

2. Satıcının/sağlayıcının ön bilgilendirme yükümlülüğünün içeriği genişletilmiştir.

‘Ön bilgilendirme’ başlıklı 5. maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir.

Tüketici, iş yeri dışında kurulan sözleşme ya da buna karşılık gelen herhangi bir teklif ile bağlanmadan önce;

ç) Cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın kullanılma şartları, süresi ve usulü,

d) Cayma hakkının kaybedileceği durumlarda hangi koşullarda bu hakkın kaybedileceği,

e) 14 üncü madde uyarınca cayma hakkının kullanılamadığı durumlarda tüketicinin cayma hakkından faydalanamayacağı,

hususlarında satıcı veya sağlayıcı tarafından en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bilgilendirilmek zorundadır.

 

3. Sözleşmenin zorunlu içeriği değiştirilmiştir.

‘Sözleşmenin zorunlu içeriği’ başlıklı 7. madde değiştirilmiştir. Bu değişiklikle tüketicinin satıcıya/sağlayıcıya daha kolay ulaşmasını sağlayabilecek ilave iletişim bilgilerine sözleşmede yer verilmesi zorunlu hale getirilmiştir.  Bu kapsamda Sözleşmede, mevcut hususlara ilave olarak;

• Tüketicinin kısa mesaj gönderebileceği telefon numarası, elektronik posta adresi ve benzeri iletişim bilgilerine de yer verilecek;
• Sözleşmenin kurulduğu il – ilçe bilgisi eklenecek;
• “Bu sözleşmenin kurulduğu veya malın teslim alındığı tarihten itibaren on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkınız bulunmaktadır. Cayma süresi içinde sözleşmeye konu mal veya hizmet karşılığında herhangi bir isim altında ödeme yapmanızı veya borç altına sokan herhangi bir belge vermenizi istemeyeceğimizi ve cayma bildiriminin tarafımıza ulaştığı tarihten itibaren en geç on dört gün içerisinde malı geri almayı taahhüt ederiz.” ifadesine yer verilecek;
• Tüketicilerin uyuşmazlık konusundaki başvurularını tüketici hakem heyetine veya Kanunun 73/A maddesi uyarınca dava açılmadan önce arabulucuya başvurulması şartı ile tüketici mahkemesine yapabileceklerine ilişkin bilgiye yer verilecek;
• Satıcı veya sağlayıcı, sözleşmeyi tüketicinin imzalamasını ve sözleşme tarihi ile aşağıdaki bentlerde yer alan ifadeleri tüketicinin kendi el yazısı ile yazmasını sağlamak zorunda olacaklardır:

a) Cayma hakkının kullanılabildiği sözleşmeler için “On dört gün içinde cayma hakkımın olduğu ve bu hakkı sözlü olarak kullanamayacağım konusunda bilgilendirildim. Sözleşmenin bir örneğini ve örnek cayma formunu elden teslim aldım.”.

b) 14 üncü madde uyarınca cayma hakkının kullanılamadığı durumlarda “Bu sözleşmede cayma hakkımı kullanamayacağımın farkındayım.”.

c) Cayma hakkının kaybedileceği durumlarda “Bu sözleşmeye konu malın ambalajının veya koruyucu unsurlarının açılması halinde cayma hakkımı kaybedeceğimin farkındayım.”.

 

4. Tüketicinin cayma hakkının kapsamı genişletilmiştir.

‘Cayma hakkının istisnaları’ başlıklı 14. maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve (d) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.

ç) Malın tesliminden sonra ambalajın açılmış olması halinde maddi ortamda sunulan dijital içerik ve bilgisayar sarf malzemelerine ilişkin sözleşmeler.

d) Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile ifasına başlanan hizmetlere ilişkin sözleşmeler.

5. Satıcının/sağlayıcının, bu kapsamda düzenlenen sözleşme ile cayma hakkı, bilgilendirme, teslimat ve diğer hususlardaki yükümlülüklerine dair her bir işleme ilişkin bilgi ve belgeleri saklama yükümlülüğüne ilişkin madde yürürlükten kaldırılmıştır.

 

‘Bilgilerin saklanması’ başlıklı 18. madde yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlükten kaldırılan ilgili düzenleme aşağıdaki şekildedir:

1. Satıcı veya sağlayıcı, bu Yönetmelik kapsamında düzenlenen sözleşme ile cayma hakkı, bilgilendirme, teslimat ve diğer hususlardaki yükümlülüklerine dair her bir işleme ilişkin bilgi ve belgeleri üç yıl boyunca saklamak zorundadır.

Bu kapsamda, ‘Doğrudan satışlara ilişkin temel esaslar’ başlıklı 25. maddenin 9. fıkrasında yapılan aşağıdaki değişiklik göz ardı edilmemelidir:

Doğrudan satıcılar tarafından yapılan satışlarda, bu Yönetmelik kapsamında düzenlenen sözleşme ile cayma hakkı, bilgilendirme, teslimat ve diğer yükümlülüklere dair her bir işleme ilişkin bilgi ve belgelerin üç yıl boyunca saklanmasından doğrudan satış şirketleri sorumludur.

 

6. Yetki belgesine ilişkin başvuru koşulları, başvurunun değerlendirilmesi, geçerlilik süresi ve iptali konularında önemli değişiklikler yapılmıştır.

Beşinci Bölüm’ün 19 ila 23. maddeleri arasında düzenlenen yetki belgesi konusunda yapılan değişikliklerle yetki belgesi başvuru şartları ağırlaştırılmış, yetki belgesini yenileme sürecinde yetki belgesiz satış yapmasını önleyecek şekilde ek süre tanımlanmış ve Yönetmeliğe aykırı uygulamaların tespiti halinde yetki belgesinin iptal edilmesi süreci kolaylaştırılmıştır.

 

7. Yönetmeliğin Yürürlüğü ve Geçiş Hükmü

• Yönetmelik ile eklenen ‘Geçiş hükmü’ başlıklı geçici madde 2’ye göre; Geçerlilik süresi 1/4/2025 tarihinden sonra devam eden iş yeri dışında satış yetki belgelerinin bu tarihe kadar yenilenmesi zorunludur.
• Yönetmelik 1/1/2025 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.

Yönetmeliğin Resmi Gazete’de yayımlanan tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.