-MASAK Mevzuatında Önemli Değişiklikler-

T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu (“MASAK”) mevzuatına ilişkin olarak 25 Aralık 2024 tarihli ve 32763 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan birçok yeni düzenleme yer almaktadır.

İşbu yeni düzenlemeler ile ödeme ve elektronik para kuruluşları için özellikle kimlik tespiti ve uyum programlarına, suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesi amacıyla uyum programına, yükümlülüklere, yükümlülüklere uyumun denetimi ve diğer tedbirlere ilişkin usul ve esaslara yönelik düzenlemeler getirilmiştir.

Söz konusu değişiklikler MASAK mevzuatında yer alan aşağıdaki düzenlemelere ilişkindir;

• Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yükümlülüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmelik
• Aklama Suçu İncelemesi Hakkında Yönetmelik
• Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı Elektronik Tebligat Sistemine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
• Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik
• Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 5)
• Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 19)

 

İlgili mevzuatta yapılan değişiklikler özetle şu şekildedir:

 

1. Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yükümlülüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmelik’te Yapılan Değişiklikler

 

5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un uygulanmasında yükümlüler arasında gösterilen kripto varlık hizmet sağlayıcıları bu kapsamda uyum programı oluşturmalıdır.

Uyum programı kapsamında kurum politikası ve prosedürleri oluşturulurken aşağıda yer alan hususlara uyulmalıdır;

• Kurum politikası; malvarlığının dondurulması kararlarının ihlali, uygulanmaması ve bunlardan kaçınılması risklerine yönelik olarak riskin tanımlanması, değerlendirilmesi, izlenmesi ve azaltılmasına yönelik çalışmalar ile söz konusu yaptırımların uygulanmasına yönelik gelişmiş kontrolleri de kapsamaktadır. Kurum politikası kapsamındaki izleme ve kontrol faaliyetlerinde malvarlığının dondurulması kararları ve potansiyel eşleşme kriterleri dikkate alınarak müşterilerin ve işlemlerin devamlı olarak izlenmesine yönelik tedbirler alınmalıdır.

 

• Tedbirler kapsamında elektronik transfer ile kripto varlık transfer mesajlarında yer alan gönderici ve alıcı bilgileri ayrıca dikkate alınmalıdır.

Yüksek riskli gruplara yönelik alınacak ilave tedbirlerde kripto varlık hizmet sağlayıcılarının uygulayacağı tedbirler düzenlenmiştir.

Getirilen yeni düzenlemeler ile orta, büyük veya çok büyük ölçekli elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılar ile tasarruf finansman şirketleri faaliyet izninin alınmasını müteakip otuz gün içerisinde bu uyum programını oluşturmaksızın idari düzeyde uyum görevlisi atamak zorundadır.

Yönetmelik’in 2’nci, 3’üncü, 7’nci, 9’uncu ve 10’uncu maddeleri 25/2/2025 tarihinde, 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri ile 8’inci maddesi 25/12/2025 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Yönetmelik’in diğer hükümleri Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.

Yönetmelik’in tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

 

2. Aklama Suçu İncelemesi Hakkında Yönetmelik’te Yapılan Değişiklikler

Aşağıda belirtilen kişiler denetim elemanı olarak belirlenmiştir. Bunlar;

“Vergi Müfettişleri, Başkanlıkta istihdam edilen Hazine ve Maliye Uzmanları, Gümrük ve Ticaret Müfettişleri, Bankalar Yeminli Murakıpları, Hazine Kontrolörleri, Sigorta Denetleme Uzman ve Aktüerleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Sermaye Piyasası Kurulu Uzmanları ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Denetçileri ve Uzmanları” dır.

Denetim elemanları işlem yapılmasına yönelik önerilerini Başkanlığa bildirecektir.

Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.

Yönetmelik’in tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

 

3. Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı Elektronik Tebligat Sistemine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te Yapılan Değişiklikler

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında kripto varlık hizmet sağlayıcılara yapılacak tebligatların elektronik ortamda yapılması esası getirilmiştir.

6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun geçici 11 inci maddesinin yürürlüğe girdiği tarih olan 2.7.2024 tarihinde kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürüten ve bu kapsamda Sermaye Piyasası Kuruluna başvuranlardan Sermaye Piyasası Kurulu tarafından faaliyette bulunduğu ilan edilenler, 25.12.2024 tarihinden itibaren bir ay içinde hesap açılması için Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı’na başvuru yapmalıdır.

Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.

Yönetmelik’in tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

 

4.  Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik

Kripto varlık transferleri, Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik kapsamına alınmıştır.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılar tarafından aracılık edilen 15,000 TL veya üzeri kripto varlık transfer işlemine ilişkin mesajlarda “ismi, ticaret siciline kayıtlı kişinin unvanı, diğer tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin tam adı, cüzdan adresi, bunun bulunmadığı durumda işlemle ilgili referans numarası, adres veya doğum yeri, vatandaşlık numarası, müşteri numarası, pasaport numarası ya da vergi kimlik numarası” gibi göndereni belirlemeye yarayan bilgilerden en az birine yer verilmesi zorunlu hale getirilmiştir ve bu bilgilerin doğruluğu ayrıca teyit edilecektir. Bilgilerin doğruluğunun teyit edilmesi zorunlu değildir.

• Bir kripto varlık hizmet sağlayıcısı nezdinde kayıtlı olmayan bir cüzdan adresine gönderilen veya böyle bir adresten alınan kripto varlık transferlerinde de transfere taraf olan müşteriden açıklanan bilgilerden en az birine ilişkin beyan alınmalıdır.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılar tarafından 15,000 TL'nin altındaki ve alıcıya ilişkin kripto varlık transfer mesajlarında “isim, ticaret siciline kayıtlı kişinin unvan, diğer tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin tam adı, cüzdan adresi, bunun bulunmadığı durumda işlemle ilgili referans numarası bilgilerine” yer verilmelidir ancak bu bilgilerin teyidi zorunlu değildir.

Risk temelli yaklaşım çerçevesinde müşteriden, transferin tarafları hakkında ilave bilgi ve belge talep edilecektir. Yeterli bilgi elde edilememesi durumunda transferin gerçekleştirilmemesi veya söz konusu finansal kuruluşla yapılan işlemlerin sınırlandırılması ya da iş ilişkisine son verilmesi hususları göz önünde bulundurulacaktır. Uygulama 25 Şubat 2025 tarihinden itibaren başlayacaktır.

Yönetmelik’in 2’ince maddesinin (b) bendi ve 12’nci maddesi 25/2/2025 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Yönetmelik’in diğer maddeleri Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.

Yönetmelik’in tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

 

5. Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 5)’nde Yapılan Değişiklikler

Elektronik paranın teminine yönelik işlemlerde;

• Tutar eşik sınırı her halükârda 2.750 TL’de bırakılmıştır.
• Gerçekleştirilecek işlemlerin fiziken işyerinde kullanılan poslar veya “güven damgasına haiz” hizmet sağlayıcılar nezdinde gerçekleştirilecek mal ve hizmet alımı ve fatura ödemelerinde kimlik tespiti yapılamayabileceği düzenlenmiştir.

Elektronik haberleşme hizmetleri aracılığıyla sunulan ödeme hizmetine (mobil ödeme hizmeti) ilişkin işlemlerde,

• Bir seferlik işlem tutarı 1.000 TL’yi,
• Aylık işlem tutarı 2.750 TL’yi,

aşmayan fon transferi amacıyla kullanılamayan ve sadece mal ve hizmet alımı ile fatura ödemelerinde kullanım amaçlı elektronik para ihracında ve ödeme hizmetlerinde kimlik tespitinin yapılmayabileceği düzenlenmiştir.

Ön ödemeli kartlara ilişkin işlemlerde;

• Nakit çekime ilişkin ibarenin tamamen kaldırılmıştır.
• İlgili kart ödemelerinin kart hamilinin fiziken işyerinde bulunduğu ve kartın fiziken kullanıldığı veya “güven damgasına haiz” hizmet sağlayıcılar ve aracı hizmet sağlayıcılar nezdinde gerçekleştirilecek mal ve hizmet alımı ve fatura ödemelerinde kimlik tespiti yapılamayabileceği düzenlenmiştir.
• Aynı yıl içinde nakit çekim tutarı 1.000 TL’yi,
• Tek kullanımlık olup tekrar yükleme yapılması mümkün olmayanlarda yüklü para tutarı 2.750 TL’yi,
•  Yeniden yükleme yapılabilen ve toplam yükleme limiti bir ay içinde 2.750 TL’yi ve her halükarda bakiyesi 2.750 TL’yi

aşmayan fon transferi amacıyla kullanılamayan ve sadece nakit çekimi ya da mal ve hizmet alımında kullanım amaçlı ön ödemeli kartların satışında kimlik tespiti yapmayabilirler.

‘Faaliyetlerini Münhasıran Elektronik Ortamda Gerçekleştiren Yükümlüler’ başlıklı madde hükmüne ilişkin olarak;

• Madde başlığı “Şans ve Bahis Oyunu Faaliyetlerini Münhasıran Elektronik Ortamda Gerçekleştiren Yükümlüler” olarak değiştirilmiştir.
• Bu madde hükmü vasıtasıyla gerçekleştirilecek işlemlerde kimlik tespitinin yanı sıra müşterinin iş ve meslek bilgisinin alınması gerekmektedir.

Tebliğ’in 6’ncı ve 8’inci maddeleri 25/1/2025 tarihinde, 7’nci ve 9’uncu maddeleri 25/2/2025 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Tebliğ’in diğer maddeleri Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.

Tebliğ’in tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

 

6. Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 19)’nde Yapılan Değişiklikler

Gizlilik tabanlı kripto varlıkların alım satımına veya saklanmasına aracılık eden kripto varlık hizmet sağlayıcıları, uzaktan kimlik tespiti yapamayacaklardır.

Sürekli iş ilişkisi tesisinde ilk finansal hareket dahil olmak üzere kripto varlık hizmet sağlayıcı nezdinde para yatırma ve çekme işlemlerinin müşterinin kimlik bilgileri ile uyumlu bir banka veya kredi kartı hesabı aracılığıyla yapılması zorunludur.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılar tarafından gerçekleştirilen işlemlerde uzaktan kimlik tespiti asli faaliyet alanı ile ilgili mevzuatta müşteri ile yüz yüze gelinmeksizin kimliğinin doğrulanmasına imkân verecek yöntemlerle sözleşme kurulmasına cevaz verilene kadar, kripto varlık hizmet sağlayıcılar gerçek kişi müşterileriyle sürekli iş ilişkisi tesisinde uzaktan kimlik tespitini, mevzuatta belirlenen tedbirler kapsamında gerçekleştirecektir.

Tebliğ Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.

Tebliğ’in tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

 

Saygılarımızla,

Zümbül Hukuk ve Danışmanlık

info@zumbul.av.tr