Dahiliye Memurları Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmıştır

7533 numaralı Dahiliye Memurları Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) 30.11.2024 tarihli ve 32738 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanmıştır.

Kanun ile getirilen önemli düzenlemeler özetle şu şekildedir:

1700 sayılı Dahiliye Memurları Kanunu:

Kaymakam adaylarının mesleğe alınma ve yetiştirilmesi ile ilgili hükümlerinin uygulama usul ve esasları İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenecektir. Birinci sınıf mülkî idare amirlerinin tespiti amacıyla yapılacak inceleme ve değerlendirmeler, her yıl en fazla iki defa İçişleri Bakanlığı tarafından yapılacaktır.

3201 sayılı Emniyet Teşkilât Kanunu:

Sosyal yardımları üyelerine sağlamak üzere Polis Bakım ve Yardım Sandığı (“Sandık”) kurulmuştur. Sandık üyeleri, Emniyet Teşkilatı mensupları ile üyelikleri devam etmekte iken emekli olup katılım payını Sandıkta bırakanlardan oluşmaktadır. Sandık, üyeleri ile arasındaki ilişkilerde kamu hukuku, diğer tüm iş ve işlemlerinde özel hukuk hükümlerine tabi olup mali ve idari bakımdan özerk ve tüzel kişiliği haiz bir teşekkül olarak düzelenmiştir.
28/12/2018 öncesinde Emniyet Teşkilatı'nda göreve başlayan ve görevine devam edenler Sandık’a üye olabilmektedirler. Üyeler, girişten itibaren 3 yıl sonra nemalar dahil aidatlarını alarak ayrılabilecek olmakla birlikte üyelikten çıkanlar, yeniden üye olamayacaktır.
Sandık, Emniyet Teşkilatı mensubu üyelerine veya ölmeleri halinde mirasçılarına emeklilik, maluliyet ve ölüm yardımı; emekli üyeler için ise katılım payı kâr payı ve ölüm yardımı sağlayacaktır.
Ateşli silahlar ile mermerinin yanı sıra ateşli silahlara ait ana veya balistik önemi haiz parçalar (örneğin, namlu, sürgü, gövde, çerçeve, mekanizma başı gibi) Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun kapsamına dahil edilmiştir.
Bu Kanun hükümlerine göre armağan edilen silahlar için kişilere bulundurma veya taşıma izni veren kayıt ve belgelerde süre kaydı aranmayacaktır. Ayrıca armağan edilen silahlar için kişilere bulundurma veya taşıma izni veren kayıt ve belgeler, her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulacaktır.
Üçüncü kez silahını kaybeden veya çaldıran kişilerin silah vesikası geri alınacak ve beş yıl boyunca silah taşıma veya bulundurma izni verilmeyecektir. Beş yıl sonra ise yeni bir müracaatta tek bir silah için izin verilebilecektir.

1774 sayılı Kimlik Bildirme Kanunu:

Araç ve gemi/deniz aracı kiralama faaliyetinde bulunan işletmeler, kiralanan araçlara ilişkin bilgileri bilgisayarda tutma, bu bilgileri genel kolluk kuvvetlerinin incelemelerine hazır bulundurmaları, bilgisayar terminallerini kolluk kuvvetlerinin terminallerine bağlama ve kiralama bilgilerini anlık olarak sistem üzerinden bildirme ve kiralanan araçlarda GPS cihazı bulundurmak ve konum bilgisine ait kayıtları üç yıl saklamak zorunluda tutulmuştur.
Bilgisayar kayıtlarını tutmayanlar, bilgisayar terminallerini kolluk kuvvetlerinin sistemlerine bağlamayanlar, gerçeğe aykırı kayıt tutanlar veya bilgi verenler, GPS cihazı bulundurmayanlar, konum bilgilerini saklamayanlar için 99.896 TL para cezası uygulanacaktır.
Belirtilen bilgi, belge ve kayıtları kolluk kuvvetlerinin incelemelerine hazır bulundurmayanlar ve kiralanan araç bilgilerini anlık olarak kolluk kuvvetlerine bildirmeyenler için 49.938 TL para cezası uygulanacaktır.
Belirtilen fiillerin işlendiği takvim yılı içinde tekrarında önceki cezanın iki katı, dördüncü defa işlenmesi halinde işlendiği takvim yılı içinde işletme ruhsatı iptal edilecektir.
Bilgilerin yok edilmesi, suçun gizlenmesi amacıyla yapılırsa, işletme ruhsatı iptal edilecektir. Verilen idari para cezaları, tebliğden itibaren bir ay içinde ödenmelidir.

2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu:

Mecburi hizmetle yükümlü olduğu süre içinde istifa edenler veya sağlık sebebi hariç her ne suretle olursa olsun ilişiği kesilenler, Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenen; öğrenci, subay ve/veya astsubay naspedildikten sonra kendilerine yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarının iki katını, disiplin soruşturması sonucu ilişiği kesilenler ile meslekten veya Devlet memurluğundan çıkarılanlar ise belirlenen masrafların dört katını yükümlülük sürelerinin eksik kalan kısmı ile orantılı olarak kanunî faizi ile birlikte tazminat olarak ödeyeceklerdir.

2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu:

Temel askerlik veya kolluk eğitimine alınanlar yemin ettikten itibaren subay veya astsubay naspedilinceye kadar geçecek süre içinde kendilerine yapılan masrafları kanuni faiziyle birlikte tazminat ödeyerek, Subay veya astsubay naspedilmek üzere lisans veya ön lisans eğitimi yapanlar eğitime başladıkları ilk eğitim-öğretim yılının son gününe kadar öğretim masraflarının iki katını kanuni faizi ile birlikte tazminat olarak ödemek suretiyle istifa edebilecektir.
Subay veya astsubay naspedilmek üzere lisans veya ön lisans eğitimi alanlardan, sağlık dışı nedenlerle öğrenciliği sona erenler eğitim masraflarının iki katını, disiplinsizlik nedeniyle ilişiği kesilenler ise dört katını kanuni faiziyle birlikte tazmin etmekle yükümlü olacaktır.
Mecburi hizmet süresi içinde istifa edenler veya sağlık dışı sebeplerle ilişiği kesilenler, kendilerine yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarının iki katını; disiplin hükümleri kapsamında veya meslekten/Devlet memurluğundan çıkarılanlar ise masrafların dört katını, eksik hizmet süresiyle orantılı ve kanuni faiziyle birlikte ödemekle yükümlü olacaktır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu:

Belirli araçlarda çalışma yerini ve şeklini, kapasite ve diğer niteliklerini belirleyen plaka, ışık, renk, şekil, sembol ve yazı gibi ayırım işaretlerinin bulundurulması zorunlu olup bu araçlar haricinde reklam, yazı, işaret, resim, şekil, sembol, ilan, flama, bayrak gibi unsurların takılması, yazılması, sesli ve ışıklı donanımların bulundurulması İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenmektedir. Bu yönetmelik hükümlerine aykırı davranan sürücülere ise 690 Türk lirası trafik idari para cezası uygulanacaktır.
Mevzuatta belirtilen ışıklı ve/veya sesli uyarı işareti veren cihazların mevzuatta izin verilmeyen araçlara takılması ve kullanılması yasak olup bu hükme aykırı davranan 96.000 Türk lirası trafik idari para cezası uygulanıp sürücü belgeleri otuz gün süreyle geri alınarak araç otuz gün süre ile trafikten men edilecektir. Bir yıl içinde aynı ihlalin iki veya daha fazla kez tekrarlanması durumunda, sürücülere her seferinde 192.000 TL idari para cezası uygulanıp sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınarak araç trafikten menedilecektir; sürücü araç sahibi değilse, tescil plakasına da aynı miktarda ceza kesilecektir.
Yönetmelikte belirtilen araçlarda ışıklı ve sesli uyarı işaretlerinin usulsüz kullanımı durumunda sürücülere 96.000 TL ceza uygulanacaktır. Aynı ihlalin bir yıl içinde iki veya daha fazla tekrarı halinde, her seferinde 192.000 TL ceza kesilip sürücü belgeleri 30 gün süreyle geri alınarak araç trafikten 30 gün menedilecektir.

5253 sayılı Dernekler Kanunu:

Lokal, derneklerin tüzüklerindeki amaçları gerçekleştirmek üzere mülki idare amirinin izniyle üyelerin bir araya geldiği sosyal mekân olarak tanımı eklenmiştir.
En az bir yıldır faaliyette olan dernekler lokal açabilecek olup federasyon ve konfederasyonlar için bu şart aranmayacaktır. Tehlikeli maddelerin bulunduğu, ibadethanelere ve eğitim kurumlarına 100 metre yakınındaki yerlerde, öğrenci yurtlarının bulunduğu binalarda veya müdahale araçlarının ulaşamayacağı yerlerde lokal açılamayacaktır.
Lokallerde sorumlu müdür bulunması ve derneğe ait tabelanın görülebilir bir yerde olması zorunlu tutulmuştur.. Lokaller, dernek yönetim kurullarınca hazırlanan yönergeye ve ilgili yönetmelik hükümlerine göre işletilecektir.
Lokallerde denetim sırasında Kanuna aykırı faaliyetlerin, izinsiz alkollü içki sunumunun, kumar oynatılmasının veya hayvanlara kötü muamelenin tespiti halinde, lokal mülki idare amirince en fazla 30 gün süreyle kapatılabilecektir.

7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun:

7068 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 4. fıkrasının Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen (b) bendi yeniden düzenlenmiş olup görev sırasında veya dışında, kurumun hiyerarşik düzenini bozacak veya amirin ya da üstlerinin otoritesini zedeleyecek şekilde amir ya da üstlerinin eylem veya işlemlerini olumsuz yönde eleştirici nitelikte söz söylemek ya da yazı yazma kısa süreli durdurma cezasını gerektirecektir.
7068 sayılı Kanun’un 29. maddesinin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen 4. fıkrası yeniden düzenlenmiş olup fiilin hatalı olarak vasıflandırıldığı veya düzeltilebilir bir şekil noksanlığı bulunduğu gerekçeleriyle disiplin cezasının mahkeme tarafından iptal edilmesi dur kararın kesinleştiği tarihteki yetkili disiplin kurulu veya disiplin amiri, kararın tebliğinden itibaren altı ay içinde ceza verme yetki ve sorumluluğu kapsamında yeniden değerlendirme yapacaktır.

7245 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu:

7245 sayılı Kanun’un 6. maddesinin 1.fıkrasının Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen hükümleri yeniden düzenlenmiş olup çarşı ve mahalle bekçileri göre bölgeleri içerisinde bulunan konut, işyeri veya araçların güvenliğini temin edecek tedbirleri almak, görev saatleri içinde görevlendirildikleri bölgede tespit ettikleri kabahat fiillerini önlemek ve genel kolluğa bildirmekle görevli ve yetkili kılınmıştır.
Çarşı ve mahalle bekçisi durdurduğu kişi üzerinde veya aracında silah ya da kendisinin veya başkasının yaşamını tehlikeye sokabilecek bir eşyanın bulunduğu hususunda yeterli şüphenin varlığı hâlinde, kendisine veya başkasına zarar verilmesini önlemek amacıyla kişiler üzerinde yoklama suretiyle el ile dıştan kontrol yapabilecektir.

Kanun Resmî Gazete ’de yayımlandığı tarih itibarıyla yürürlüğe girmiştir.

Kanun’un tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla,

Zümbül Hukuk ve Danışmanlık

info@zumbul.av.tr