Bultenler
Önemli Kanun Değişiklikleri
HAZİNEYE AİT TAŞINMAZ MALLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUNLARDA VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
7394 sayılı “Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” (“Kanun”), 15 Nisan 2022 tarihli ve 31810 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
7394 sayılı Kanun ile aşağıdaki Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde değişiklik yapılmıştır :
- Hazine Taşınmazlarında Satın Alma Başvuru Süresi Uzatılmıştır
Kanun’un 13. maddesinin 1. fıkrasında yapılan yeni düzenleme ile 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu’nun geçici 16 ncı maddesinin yedinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “31/12/2019” ibaresi “31/12/2022” şeklinde değiştirilmiştir. Böylelikle Yapı Kayıt Belgesi alınmış Hazine taşınmazları (Hazineye ait 2/B ve tarım arazileri) için satın alma başvuru süresi de 31 Aralık 2022 tarihine kadar uzatılmıştır.
Bilindiği üzere, daha önce Hazine taşınmazları üzerinde yapısı bulunan vatandaşlara satın alma hakkı tanınmış ve satın alma başvuru süresi 31 Aralık 2019 tarihinde sona ermişti. Yapılan yeni düzenleme ile Yapı Kayıt Belgesi alan vatandaşların bu taşınmazları satın almalarına ilişkin başvuru süresi 31 Aralık 2022 tarihine kadar uzatılmıştır.
- Peşin Ödemelerde Yüzde 20 İndirim Uygulanacaktır
Kanun’un 14. maddesinin 1. fıkrasına göre: “4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”un 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasına birinci cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(b), (c) ve (g) bentleri kapsamında rayiç bedel üzerinden yapılan satışlarda, satış bedelinin peşin ödenmesi halinde satış bedeline yüzde yirmi indirim uygulanır.”
Söz konusu yeni düzenleme hazine taşınmazlarının satışında vatandaşlara ödeme kolaylığı sağlamak amacıyla peşin ödemelerde yüzde 20 indirim imkânı getirmiştir.
Hazine taşınmazlarının ihaleli satışında bedeller taksitle ödenebiliyor ve yüzde 25 peşinat ödenmesi hâlinde 2 yıl boyunca 8 taksitle ödeme yapılabiliyor ancak peşin ödemede herhangi bir indirim yapılmıyordu. Vatandaşlara peşin ödemede ödeme kolaylığı getiren yeni düzenleme, Hazine taşınmazlarının ihale yoluyla satışında peşin ödemede yüzde 20 indirim sağlayacaktır.
- Hazine Arazilerinin Çiftçiye Doğrudan Kiralanmasında Başvuru Süresi Kaldırılmıştır
Yeni düzenleme ile birlikte Hazineye ait tarım arazilerinin çiftçilere doğrudan kiralanmasında başvuru süresi kaldırılmıştır.
Kanun’un 17. maddesi uyarınca: “İmar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hazineye ait tarım arazileri; 31/12/2019 tarihinden önce en az üç yıldan beri tarımsal amaçla kullanan ve kullanımlarının halen devam ettiği Bakanlıkça belirlenen kullanıcılarına, cari yıl ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden on yıla kadar doğrudan kiralanabilir.”
Kira süresi sonunda yükümlülüklerini yerine getiren çiftçiler kira süresini yeniden uzatabiliyor veya 10 yıl boyunca kullananlar doğrudan satın alabiliyor. Bu uygulama ile Hazineye ait tarım arazileri üzerinde tarımsal üretimin devamlılığının sağlanması amaçlanmaktadır.
- Ticari Faaliyetlerde Kullanılmak Üzere Kiraya Verilen Hazine Taşınmazları Satılabilecektir
Kanun’un 14. maddesinin 2. fıkrası uyarınca yapılan yeni düzenleme ile “ticari faaliyetlerde kullanılmak üzere kiraya verilen Hazine taşınmazları” 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nda yer alan hükümler çerçevesinde satılabilecektir.
İhale yapılmak suretiyle ticari amaçlarla kiraya verilen ve 3 yıl süreyle sözleşmeye dayalı olarak kullanılan Hazine taşınmazlarının kiracılarına, bu taşınmazların satış ihalelerinde öncelikli alım hakkı tanınacaktır.
- Tasfiye Edilen Tasarruf Finansman Şirketlerindeki Sözleşmelerin Devri
Kanun’un 34. maddesi ile birlikte 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na geçici madde 9 eklenerek tasfiye edilen tasarruf finansman şirketlerinin tasarruf dönemi müşterilerinin mağduriyetlerinin giderilmesine yönelik düzenlemeler yapılmıştır.
Söz konusu düzenlemelerle birlikte, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 50/A maddesi ve geçici 7 nci maddenin dördüncü fıkrası kapsamında tasfiyelerine karar verilen tasarruf finansman şirketlerine ait tasarruf finansman sözleşmelerinden tasarruf döneminde olanları, bu Kanun’a intibak sürecinde olan ve/veya intibak sürecini tamamlayarak faaliyet izni alan şirketlerden talebi bulunanlara devretmeye yetkili olacaktır.
- Kurumlar Vergisi
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
“(1) Kurumlar vergisi, kurum kazancı üzerinden %20 oranında alınır. Şu kadar ki bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları üzerinden kurumlar vergisi %25 oranında alınır.”
- Sermaye Tamamlama Fonu Kurum Kazancının Tespitinde Gelir Olarak Dikkate Alınmayacaktır
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6 ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir:
“(3) 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 376 ncı maddesi uyarınca sermayenin tamamlanmasına karar verilen şirketin ortakları tarafından zarar sebebiyle karşılıksız kalan kısmı kapatacak miktarda aktarılan tutarlar kurum kazancının tespitinde dikkate alınmaz.”
Böylelikle 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 376. maddesi uyarınca, sermayesinin 2/3'ü karşılıksız kalan şirketlerin, sermaye kaybını telafi etmek amacıyla şirkete aktardığı sermaye tamamlama fonlarının öteden beri tartışma konusu olan vergisel durumu netliğe kavuşturulmuştur.
- Vergi Dairelerinde Vergi Mevzuatı Kapsamında Yapılacak İşlemlerde Elektronik İmza ve Onaylama İmkanı Sağlanmıştır
Kanun’un 3. maddesi uyarınca: “Vergi daireleri tarafından düzenlenen ve imzalanması gereken belgelerin, Gelir İdaresi Başkanlığınca elektronik ortamda imzalanması, mühürlenmesi veya onaylanması durumunda belgeler vergi dairesi tarafından imzalanmış, mühürlenmiş veya onaylanmış sayılır.”
Ayrıca, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu (VUK)’un 4. maddesinde yapılan değişiklik ile, vergi dairesince VUK ve diğer Kanunlar kapsamında yapılan işlemlerde elektronik imza, mühür veya onay kullandırma, vergi daireleri tarafından düzenlenen ve vergi dairesince imzalanması gereken belgelerin bu daireler adına Gelir İdaresi Başkanlığınca elektronik ortamda imzalanması, mühürlenmesi veya onaylanmasına izin verme, elektronik imza, mühür veya onayın kullanım usul ve esaslarını düzenleme hususlarında Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.
- Vergi Suçları Zincirleme Suç Kapsamına Alınmış, Etkin Pişmanlık Hükümlerinin Uygulanmasına İzin Verilmiş ve Vergi Cezalarının Üst Sınırları Artırılmıştır
Kanun’un 4. maddesinin ikinci fıkrasına göre, VUK’un 359. maddesinde yer alan suçlar bakımından soruşturma evresinde etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesine imkân sağlanmaktadır.
Buna göre, maddede yazılı fiillerle verginin ziyaa uğratıldığının tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, hesaplanan gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammının; soruşturma evresinde ödenmesi halinde fail hakkında verilecek cezada yarı oranında, kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödenmesi halinde ise üçte bir oranında indirilecektir.
İlgili fıkralarda belirtilen ceza indiriminden faydalanabilmek için vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması veya başvurulmuşsa vazgeçilmesi şarttır.
Bu maddede düzenlenen suçların birden fazla takvim yılı veya vergilendirme dönemi içinde aynı suç işleme kararının icrası kapsamında işlenmesi halinde, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Zincirleme suç” başlıklı 43 üncü maddesi[1] uygulanacaktır.
- Kaçakçılık Fiillerine Konu Bazı Durumlarda Rapor ve Mütalaa Şartı Kaldırılmıştır
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 367 nci maddesine dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki eklenmiştir:
“359 uncu maddede yazılı suçlara ilişkin yürütülmekte olan soruşturma veya kovuşturmalarda mütalaaya konu fiilin, başka bir kişi tarafından veya başka bir kişiyle birlikte gerçekleştirildiğinin ortaya çıkması durumunda, bu kişi bakımından kamu davası açılması için rapor düzenlenmesi ve mütalaa verilmesi şartı aranmaz.”
- İnternet Ortamlarında Gerçekleştirilen Reklam Yasağı Getirilmiş Yayınların Reklam Giderleri Vergi Matrahı Tespitinde Gider Olarak Kabul Edilmeyecektir
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 41 inci maddesinin birinci fıkrasına eklenen bent ile birlikte 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un ek 4 üncü maddesi uyarınca hakkında reklam yasağı uygulananlara verilen reklamların giderleri vergi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmeyecektir.
- Sigortalı Sayılan ve Uzman Olan Hekimlerin Serbest Meslek Erbabı Olarak Kabul Edilerek Kazançlarının Serbest Meslek Kazancı Hükümlerine Göre Vergilendirilmesi
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 66 ncı maddesinin ikinci fıkrasına eklenen bent uyarınca: “5510 sayılı Kanunun ek 10 uncu maddesi uyarınca anılan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında; sigortalı sayılan hekimler ile tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan kişiler” serbest meslek erbabı olarak kabul edilerek ve kazançlarının serbest meslek kazancı hükümlerine göre vergilendirilecektir.
Yapılan bu düzenleme ile ayrı bir muayenehanesi bulunmadan faaliyet gösteren hekimlerin elde ettiği gelirlerin serbest meslek kazancı olarak vergilendirilmesi hedeflenmiştir.
- KDVK’daki Mevcut Düzenlemede Yer Alan Bir Yıllık Süre Üç Yıla Çıkarılmış ve İçişleri Bakanlığı’na Yapılan Güvenliğe Yönelik Bazı Teslim ve Hizmetler Katma Değer Vergisinden İstisna Kapsamına Alınmıştır
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun (“KDVK”) 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendine “Adalet Bakanlığı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “İçişleri Bakanlığı,” ibaresi eklenmiş, bentte yer alan “Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı,” ve “Emniyet Genel Müdürlüğü” ibareleri madde metninden çıkarılmış ve fıkranın (i) bendinde yer alan “bir yıl” ibaresi “üç yıl” şeklinde değiştirilmiştir.
Böylelikle, KDVK’nın 13 maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi uyarınca istisna kapsamında teslim alınan konut veya iş yerinin bir yıl içerisinde elden çıkarılması halinde zamanında tahsil edilmeyen vergi, yapılan değişiklik ile mevcut düzenlemede yer alan bir yıllık süre üç yıla çıkarılmıştır.
Ayrıca, “Adalet Bakanlığı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “İçişleri Bakanlığı,” ibaresi eklenmesiyle birlikte İçişleri Bakanlığı’nın tüm birimlerine madde kapsamında yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’den istisna olacağı düzenlenmiştir.
- İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Sahibi Mükelleflere Belge Kapsamındaki İnşaat İşlerine İlişkin Mal Teslimleri ve Hizmet İfaları İstisna Kapsamına Alınmıştır
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun geçici 37 nci maddesi değiştirilmiştir. Değişikliğe göre:
“GEÇİCİ MADDE 37- İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları 31/12/2025 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.”
Bunun yanı sıra, belirtilen sürenin üç yıla kadar uzatılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı’na yetki verilmiştir.
- Ar-Ge Faaliyetleri Kapsamındaki Yatırım Teşvik Belgesini Haiz Araç Geliştirme Yatırımı Yapan Yatırımcılara Geliştirmeye Yönelik Olarak Verilen ve Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Yer Alan Mühendislik Hizmetleri KDV’den İstisna Edilmiştir
6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 80 inci maddesi kapsamında teşviklerden yararlanmasına karar verilen ve bu kapsamda sera etkisi yaratan egzoz gazı salınımını tamamen ortadan kaldıracak teknolojilerin geliştirilmesi için münhasıran Türkiye’de gerçekleştirdikleri Ar-Ge faaliyetleri sonucunda geliştirdikleri elektrik motorlu taşıt araçlarını Türkiye’de imal eden mükelleflere bu araçların geliştirilmesine yönelik verilen ve yatırım teşvik belgesi kapsamında yer alan mühendislik hizmetleri 31/12/2023 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.
Söz konusu Kanun'un tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Saygılarımızla,
Zümbül Hukuk ve Danışmanlık
info@zumbul.av.tr
[1] Zincirleme suç
Madde 43- (1) Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Ancak bu ceza, dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır. Bir suçun temel şekli ile daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli şekilleri, aynı suç sayılır. (Ek cümle: 29/6/2005 – 5377/6 md.) Mağduru belli bir kişi olmayan suçlarda da bu fıkra hükmü uygulanır.
(2) Aynı suçun birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda da, birinci fıkra hükmü uygulanır.
(3) Kasten öldürme, kasten yaralama, işkence ve yağma suçlarında bu madde hükümleri uygulanmaz.