Bultenler
Haftaya Dair Hukuki Gelişmeler
1.Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2028) Yayınlanmıştır
Cumhurbaşkanlığı tarafından Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve Eylem Planı (2024- 2028)’na (“Plan”) ilişkin 2024/11 sayılı genelge 07/09/2024 tarihli ve 32655 sayılı Resmî Gazete’ de yayınlanmıştır.
Plan’da yer alan düzenlemeler özetle şu şekildedir;
- Plan’ın amacı; sayıları ve nitelikleri gün geçtikçe artan siber tehditlerle 7/24 mücadele edilmesi, risklerin azaltılması ve siber güvenlik alanında uluslararası seviyede öncü konumumuzun ileriye taşınması olarak belirtilmiştir.
- “İnsan”, “Savunma”, “Caydırıcılık” ve “İş Birliği” temalarındaki unsurlardan yola çıkılarak hazırlanan Plan, stratejik siber güvenlik yaklaşımının somut kazanımlara dönüştürülmesine yönelik bir yapıda planlanmıştır.
- Ulusal siber güvenlik çalışmalarının sistemli bir yaklaşımla ele alınmasına, mevcut kazanımların geliştirilmesine ve yeni kazanımlar elde edilmesine yönelik olarak 12. Kalkınma Planı doğrultusunda, 2024-2028 dönemi için odaklanılan ve temalar çerçevesindeki unsurlardan yola çıkılarak belirlenen stratejik amaçlar belirtilmiştir:
- Siber Dayanıklılık
- Proaktif Siber Savunma ve Caydırıcılık
- İnsan Odaklı Siber Güvenlik Yaklaşımı
- Teknolojinin Güvenli Kullanımı ve Siber Güvenliğe Katkısı
- Siber Tehditlerle Mücadelede Yerli ve Millî Teknolojiler
- Uluslararası Alanda Türkiye Markası
Plan’ın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
2.KVKK Tarafından Veri İhlali Bildirimine İlişkin 10 Eylül 2024 Tarihli Kamuoyu Duyurusu Yayınlanmıştır
Kişisel Verileri Koruma Kurumunun (“Kurum”) internet sayfasında yayınlanan kamuoyu duyurusuyla İncirli Sağlık ve Sosyal Tesisler A.Ş’nin veri ihlali bildirimi paylaşılmıştır.
Söz konusu ihlal, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun (“Kanun”) “Veri güvenliğine ilişkin yükümlülükler” başlıklı 12. maddesinin (5) numaralı fıkrası doğrultusunda, bildirim yükümlülüğü kapsamında, veri sorumlusu tarafından Kurum’a bildirilmiştir.
Veri ihlali bildiriminde özetle;
- İhlalin; veri sorumlusunun bilişim sistemine dışarıdan müdahale edilerek kayıtlı olan tüm uygulamalar dahil tüm verilerin silinmesi, yok edilmesi ve yedeklerinin imha edilmesi şeklinde gerçekleştiği,
- İhlalin 14.08.2024 tarihinde başladığı, 04.09.2024 tarihinde sona erdiği,
- İhlalden etkilenen kişi grubunun çalışanlar ve hastalar olduğu,
- İhlalden etkilenen kişisel veri kategorilerinin; kimlik, iletişim, lokasyon, özlük, hukuki işlem, müşteri işlem, fiziksel mekan güvenliği, sağlık bilgileri, cinsel hayat, biyometrik veri, genetik veri kategorileri olduğu,
- Tüm kayıtların silinmesi sebebi ile veri sorumlusunda şimdiye kadar çalışmış olan tüm personel ile ayakta ve yatan hasta sayısının bilinmesinin mümkün olmadığı ancak ihlalden etkilenen kişi sayısının tahmini 1000 ve üzeri olduğu,
- İlgili kişilerin veri sorumlusu internet adresi ve çağrı merkezinden bilgi alabileceği Bilgilerine yer verilmiştir.
Konuya ilişkin inceleme devam etmekle birlikte, Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 10.09.2024 tarih ve 2024/1565 sayılı Kararı ile söz konusu veri ihlali bildiriminin Kurumun internet sayfasında ilan edilmesine karar verilmiştir.
Söz konusu kamuoyu duyurusu metnine buradan ulaşabilirsiniz.
3.Avrupa Birliği Adalet Divanı Google'a Verilen 2.4 Milyar Avro Para Cezasını Onadı
Avrupa Birliği Adalet Divanı, 10 Eylül 2024 tarihinde resmi internet sitesinde yayınladığı basın açıklamasıyla Komisyon’un 2017 yılında Google’a karşılaştırmalı alışveriş hizmetini rakiplerininkine tercih ederek çeşitli ulusal çevrimiçi arama pazarlarındaki hakim durumunu kötüye kullandığı gerekçesiyle verilen yaklaşık 2.4 milyon Euro tutarındaki para cezasına ilişkin Google Alphabet’in yaptığı itirazın reddedildiğini ve Genel Mahkeme’nin vermiş olduğu kararın onandığını açıklamıştır.
Basın açıklamasına göre;
- Komisyon, 27 Haziran 2017 tarihli kararıyla Avrupa Ekonomik Alanı’ndaki (“AEA”) 13 ülkede, Google’ın genel arama sonuçları sayfalarında rakip karşılaştırmalı alışveriş hizmetlerinin sonuçlarını vermek yerine kendi karşılaştırmalı alışveriş hizmetinin sonuçlarını tercih ettiğini tespit etmiştir.
- Google bu şekilde kendi karşılaştırmalı alışveriş hizmetinden gelen arama sonuçlarını birincil konumda sunmuş ve bunları çekici resim ve metin bilgilerinin bulunduğu ‘kutucuklar’ içinde sunmuştur.
- Buna karşılık, rakip karşılaştırmalı alışveriş hizmetlerinin arama sonuçları basit ve sade genel sonuçlar (mavi bağlantılar şeklinde görüntülenen) olarak görünmektedir.
- Komisyon, Google’ın çevrimiçi genel arama ve özel ürün aramaları pazarlarındaki hâkim durumunu kötüye kullandığı sonucuna varmış ve Google’ın tek hissedarı olarak Alphabet’in €523.518.000 tutarında müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu €2.424.495.000 para cezası vermiştir.
- Google ve Alphabet, Komisyon’un kararına Avrupa Birliği Genel Mahkemesi nezdinde itiraz etmiş olup Genel Mahkeme 10 Kasım 2021 tarihli kararla davayı büyük ölçüde reddetmiş ve para cezasını onamıştır.
- Google ve Alphabet daha sonra Adalet Divanı’na temyiz başvurusunda bulunmuş ve davalarını reddeden Genel Mahkeme kararının ve Komisyon kararının iptal edilmesini talep etmiştir.
Adalet Divanı söz konusu kararıyla temyiz başvurusuna reddetmiş ve böylece Genel Mahkeme kararını onamıştır;
- Adalet Divanı sadece kötüye kullanımın cezalandırıldığını hatırlatmıştır. Özellikle rekabeti engelleme etkisine sahip hâkim durumundaki teşebbüslerin, bireysel teşebbüslere ve tüketicilere zarar vermesi muhtemel olan davranışlarını yasaklamıştır.
- Adalet Divanı, genel bir kural olarak, kendi ürün veya hizmetlerine rakiplerininkinden daha elverişli davranan hakim durumdaki bir teşebbüsün, davanın koşullarına bakılmaksızın, esasa ilişkin rekabetten ayrılan bir davranışta bulunduğunun düşünülemeyeceğini vurgulamıştır.
- Bununla birlikte, mevcut davada Genel Mahkeme’nin pazarın özellikleri ve davanın özel koşulları ışığında Google’ın davranışının ayrımcı olduğu ve esasa ilişkin rekabet kapsamına girmediğini doğru bir şekilde tespit ettiğine karar vermiştir.
Basın açıklamasının tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
4.Kişisel Verileri Koruma Kurumu Tarafından Vatandaşların Kişisel Verilerinin Çalınmasına İlişkin Olarak Kuruma Herhangi Bir Veri İhlali Bildirimi Yapılmadığına Dair Kamuoyu Duyurusu Yayınlanmıştır
Kişisel Verileri Koruma Kurumu (“KVKK”, “Kurum”) tarafından muhtelif haber kanallarında ve sosyal medya platformlarında 108 milyon vatandaşın verilerinin çalındığına ilişkin haberlerin yer alması üzerine kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla 13.09.2024 tarihinde resmi internet sitesinde kamuoyu duyurusu (“Duyuru”) yayınlanmıştır.
Söz konusu duyuruda;
- Muhtelif haber kanallarında ve sosyal medya platformlarında 108 milyon vatandaşın verilerinin çalındığına ilişkin haberler yer almakta olsa da Kurum’a konuya ilişkin olarak intikal etmiş herhangi bir veri ihlali bildiriminin bulunmadığı belirtilmiştir.
- Medyada daha önce de benzer haberlerin yer aldığı vurgulanmış; özellikle pandemi sürecinde meydana geldiği iddia edilen veri ihlali haberlerine ilişkin, Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından resen inceleme kararı alındığı ve ilgili kamu kurumlarıyla koordineli bir şekilde çalışmaların devam ettiği kamuoyuna duyurulmuştur.
Duyurunun tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
5.Rekabet Kurumu Tarafından İş Gücü Piyasalarındaki Rekabet İhlallerine Yönelik Kılavuz Taslağı Kamuoyu Görüşüne Açılmıştır
Rekabet Kurumu (“Kurum”) tarafından hazırlık çalışmaları tamamlanan "İş Gücü Piyasalarındaki Rekabet İhlallerine Yönelik Kılavuz Taslağı" (“Taslak”) 16.09.2024 tarihinde Kurum’un resmi internet sitesinde kamuoyu görüşüne açılmıştır.
Taslak ile;
- Rekabet Kurumu, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 167. maddesi hükmü ile devlete verilen tekelleşme ve kartelleşmeyi önleme görevini yerine getirmek üzere tüm piyasalarda sağlıklı bir rekabet ortamını sağlamayı amaç edindiği, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un Genel Gerekçesi’nde piyasa ekonomisinden temel beklentiler; kaynakların etkin kullanılması, tüketici refahının en çoklanması, yenilikçiliğin ve teknolojik gelişmelerin önünün açılması ile kapsayıcı kalkınmanın gerçekleştirilmesi olarak ortaya konduğu, bu beklentilerin gerçekleştirilebilmesi için üretimde önemli bir girdi olan iş gücüne yönelik piyasalarda da rekabetin tesisi zaruri olduğu, bu nedenle iş gücü arz edenler ile iş gücü talep edenlerin, piyasa gerekleri doğrultusunda bağımsız karar almalarına olanak sağlayacak bir ortam tesis edilmesi gerektiği,
- İş gücü piyasalarında çalışanlar ile teşebbüsler bir araya gelmekte ve emeğe karşılık ödenecek ücret ve diğer çalışma koşulları, tarafların pazarlık güçleri nispetinde belirlendiği, ancak iş gücü piyasalarının yukarıda belirtilen karakteristik özelliklerinden dolayı işverenlerin pazarlık gücü ile çalışanların pazarlık gücü arasında, işveren lehine ciddi bir dengesizlik mevcut olduğu, söz konusu dengesizlik, yoğunlaşmanın yüksek olduğu sektörlerde daha belirgin olduğu,
- Diğer taraftan çalışanların ücret ve diğer çalışma koşullarındaki değişimlere verdikleri tepkinin, diğer bir ifadeyle iş gücü piyasalarındaki arz esnekliğinin, genel olarak düşük kaldığı,
- Kılavuz ile Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde mal ve hizmet piyasalarını etkileyecek şekilde rekabetin engellenmesi, bozulması veya kısıtlanmasına yol açan davranışların tespitinde ve denetlenmesinde söz konusu davranışların iş gücü piyasaları üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesine ilişkin temel ilkelerin ortaya konulduğu,
İfade edilmiştir.
İş Gücü Kılavuzu Taslağı, Kurulun kamuoyu görüşüne sunulmuş olup taslağa ilişkin görüş, öneri ve değerlendirmelerin 27.09.2024 tarihine kadar ekte yer alan görüş formuna işlenerek isgucu@rekabet.gov.tr e-posta adresine iletilebileceği belirtilmiştir.
Taslak’ın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Görüş Formu’na buradan ulaşabilirsiniz.
6.Tarım ve Orman Bakanlığı Tarafından İlaç Etkin Maddesi Üretimi Amaçlı Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolüne Dair Yönetmelik Yayımlanmıştır
Tarım ve Orman Bakanlığı (“Bakanlık”) tarafından İlaç Etkin Maddesi Üretimi Amaçlı Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolüne Dair Yönetmelik (“Yönetmelik”) 13 Eylül 2024 tarihli ve 32661 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Yönetmelik’e göre;
- Yönetmelik; ilaç etkin maddesi elde etmeye yönelik kenevir yetiştiriciliğinin; kontrolü, hasadı, değerlendirilmesi, işlenmesi, imhası, ihzarı, ihracı ve/veya satın alınması/satılması ile bilimsel araştırma amaçlı izin verilen kurum/kuruluşların kenevirden elde edilen çiçek ve yaprakları amacı dışında kullanmalarını engelleyecek her türlü tedbirin alınmasını, gerekli kontrollere ilişkin görev ve sorumluluklar ile denetim esaslarını kapsamaktadır.
- İlaç etkin maddesi üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişilerin; yetkinlik belgesi ve kenevir yetiştiriciliği izin belgesi almadan önce üretim planı, yetiştiricilik yapacağı yerin konum bilgisi, tedarike ait protokol, alıcı firmanın iş deneyimini gösteren belge ve tesisin üretim yeri izin belgesi alacağına ilişkin taahhütnameyi içeren ayrıntılı proje dokümanı ile birlikte 1 Ekim-31 Ekim tarihleri arasında, Yönetmelik’in ekinde yer alan formu doldurarak Toprak Mahsulleri Ofisi’ne (“TMO”) teslim etmesi gerekmektedir.
- Üniversiteler, Bakanlık araştırma enstitüleri ile araştırma izni bulunan kuruluşlardan, ilaç etkin maddesi üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği kapsamındaki bilimsel araştırmalar ve Ar-Ge çalışmaları için yetkinlik belgesi istenilmeyecektir. TMO tarafından uygun görülen bilimsel araştırma projelerine Bakanlık tarafından bilimsel araştırma amaçlı izin belgesi düzenlenecektir.
- Yönetmelik’in uygulanmasından doğacak tereddütleri gidermeye ilgisine göre Tarım ve Orman Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik’in tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Yönetmelik’in eklerine buradan ulaşabilirsiniz.
7.Nükleer Düzenleme Kurumu Tarafından Nükleer Tesislerde Kayıt Bildirim ve Raporlama Yönetmeliği Yayımlanmıştır
Nükleer Düzenleme Kurumu (“Kurum”) Tarafından Nükleer Tesislerde Kayıt, Bildirim ve Raporlama Yönetmeliği (“Yönetmelik”) 13 Eylül 2024 tarihli ve 32661 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Yönetmelik’e göre;
- Yönetmelik’in amacı, nükleer tesislerde tasarım, saha, imalat, inşaat, işletmeye alma, işletme ve işletmeden çıkarma süreçlerinde yürütülen faaliyetlere ve meydana gelen olaylara yönelik kayıt, bildirim ve raporlamalara ilişkin usul ve esasları belirlemek olarak düzenlenmiştir.
- Kuruluş tasarım, saha, imalat, inşaat, işletmeye alma ve işletme süreçlerinde radyasyondan korunma, güvenlik, emniyet ve nükleer güvenceye ilişkin gereklerin yerine getirildiğini gösteren asgari olarak bu Yönetmelik’te ve ilgili mevzuatta yer alan kayıtları tutacağı ve düzenleyici kontrolden çıkarılana kadar muhafaza edeceği düzenlenmiştir.
- Kuruluş tarafından gerçekleştirilen periyodik güvenlik değerlendirmesinde tesis tasarımı, yapı, sistem ve ekipmanların mevcut durumu, ekipman vasıflandırması, eskime, deterministik güvenlik değerlendirmesi, olasılıklı güvenlik değerlendirmesi, tehlike analizi, güvenlik performansı, diğer tesislerden elde edilen deneyimlerin kullanımı, acil durum planlaması, prosedürlerin etkinliği, radyolojik etkiler, insan faktörü, organizasyon, yönetim sistemi ve güvenlik kültürünü içeren güvenlik faktörleri ele alınacaktır.
- Kuruluş, tesiste saha, imalat, inşaat, işletmeye alma, işletme ve işletmeden çıkarma süreçlerinde meydana gelen ve Yönetmelik ekinde mevcut EK-1’de yer alan olaylara ilişkin raporları Kurum tarafından belirlenen yöntem, süre ve içeriğe uygun olarak Kuruma sunacaktır. Ayrıca güvenlik açısından önemli olduğu değerlendirilen ve EK-1’de yer almayan bir olayın tespit edilmesi durumunda Kurum tarafından rapor talep edilebileceği düzenlenmiştir
- Kuruluşun bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetleri Kurum’un denetimine tabidir.
- İlgili mevzuat veya yetki koşullarına, Kurum kararlarına ve talimatlarına aykırı hareket edildiğinin tespit edilmesi hâlinde idari yaptırım uygulanacaktır.
- Yönetmelik ile 17/2/2009 tarihli ve 27144 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araştırma Reaktörlerinde Kayıt ve Raporlama Yönetmeliği ile 17/2/2009 tarihli ve 27144 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araştırma Reaktörlerinde Olağandışı Olay Bildirim ve Raporlama Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik’in tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Yönetmelik’in eklerine buradan ulaşabilirsiniz.
8.Mars Entertainment Group A.Ş. ve Cj Enm Medya Film Yapım ve Dağıtım A.Ş. Hakkında Soruşturma Açılmıştır
Mars Entertainment Group A.Ş., Mars Sinema Turizm ve Sportif Tesisler İşletmeciliği A.Ş. ve Cj Enm Medya Film Yapım ve Dağıtım A.Ş.’den oluşan MARS GRUBU’nun sinema gösterim hizmetleri pazarındaki hâkim durumunu yapım ve dağıtım hizmetleri pazarında kötüye kullanmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini ihlal ettikleri iddialarına yönelik yürütülen ön araştırma, Rekabet Kurulu’nun 22.08.2024 tarihli toplantısında karara bağlanmıştır.
Buna göre, ön araştırmada elde edilen bilgileri, belgeleri ve yapılan tespitleri 22.08.2024 tarihli toplantısında müzakere eden Rekabet Kurulu, bulguları ciddi ve yeterli bularak 24-34/822-M sayılı kararı ile Mars Entertainment Group A.Ş. ve Cj Enm Medya Film Yapım ve Dağıtım A.Ş. hakkında soruşturma açılmasına karar vermiştir.
Kararın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
9.Tütün Mamulleri için Özel Tüketim Vergisi Oranlarının Belirlenmesine İlişkin Karar Yayımlanmıştır
Cumhurbaşkanlığı tarafından sigaralar için özel tüketim vergisi oranları ile maktu vergi tutarları yeniden belirlenmesine ilişkin 13/09/2024 tarihli ve 8958 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı (“Karar”) 14/09/2024 tarihli ve 32662 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Karar ile, sigaralar için özel tüketim vergisi oranları ile maktu vergi tutarları yeniden belirlenmiştir. Karar ile, sigaraların ÖTV oranlarında indirim yapılarak maktu vergi tutarları yeniden belirlenmiş, asgari maktu vergi tutarları sabit bırakılmıştır.
G.T.İ.P. NO |
Mal İsmi |
Eski |
Yeni |
Eski |
Yeni |
Vergi Oranı (%) |
Vergi Oranı (%) |
Maktu Vergi Tutarı (TL) |
Maktu Vergi Tutarı (TL) |
||
2402.20 |
Tütün içeren sigaralar |
57 |
53,5 |
5,7424 |
7,8000 |
2402.90.00.00.00 |
Diğerleri (Tütün yerine geçen maddelerden yapılmış purolar,uçları açık purolar, sigarillolar ve sigaralar) |
|
|
|
|
- Tütün yerine geçen maddelerden yapılmış sigaralar |
57 |
53,5 |
5,7424 |
7,8000 |
|
24.03 |
Diğer mamul tütün ve mamul tütün yerine geçen maddeler; "homojenize" veya yeniden tertip edilmiş tütün; tütün hülasa ve esansları |
57 |
53,5 |
5,7424 |
7,8000 |
2403.99.10.00.00 |
Enfiye ve çiğnemeye mahsus tütün |
57 |
53,5 |
5,7424 |
7,8000 |
Karar, Resmi Gazete’de yayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Karar’ın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Açıklayıcı Bilgi Notu’na buradan ulaşabilirsiniz.
10.Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar (Karar Sayısı: 8956) Yayımlanmıştır
Cumhurbaşkanlığı tarafından Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar (Karar Sayısı: 8956) (“Karar”) 14/09/2024 tarihli ve 32662 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Karar ile;
- 14/9/2024 tarihli ve 32662 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 8956 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının Eki Karar ile; 27/11/2007 tarihli ve 2007/12888 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Kararın 19 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bendi ile altıncı fıkrasının (a) bendinde yer alan “Büyük Mükellef Vergi Dairesi Başkanlığına” ibareleri “İstanbul Defterdarlığı Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Müdürlüğüne” şeklinde, on ikinci fıkrasında yer alan “her yılın Haziran ayı” ibaresi “raporlanacak hesap döneminin bitimini takip eden altıncı ayın” şeklinde değiştirilmiştir.
- Bu düzenlemeye göre, ülke bazlı raporlama kapsamına giren çok uluslu işletmeler grubu üyeleri, nihai ana işletme ya da vekil işletme olup olmadıklarını, grup adına hangi işletmenin raporlama yapacağını ve hesap dönemi ile ilgili bilgileri, raporlanacak hesap döneminin bitimini takip eden altıncı ayın sonuna kadar İdareye bildireceklerdir.
Karar, 01/09/2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.
Karar’ın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Konu ile ilgili Gelir İdaresi Başkanlığı’nın kamuoyu duyurusuna buradan ulaşabilirsiniz.
11.Türkiye Bankalar Birliği Tarafından Haziran 2024 Türkiye Finansal Sektör Ödeme Sistemleri Raporu Yayınlanmıştır
Türkiye Bankalar Birliği (“TBB”) tarafından Haziran 2024 Kredi Gruplama Raporu (“Rapor”) 16/09/2024 tarihinde resmi internet sitesinde yayınlanmıştır.
Rapor’a göre;
- Türkiye'de elektronik ödeme sistemlerinin kullanımı artış göstermiştir. Elektronik fon transferi (“EFT”), elektronik menkul kıymet transferi, (“EMKT”) ve perakende ödeme sistemi (“PÖS”) işlem adetlerinde gerileme olurken, FAST işlemlerinde ciddi artışlar kaydedilmiştir. Haziran 2024 itibariyle yıllık işlem adedi, Haziran 2023’e göreyüzde 43 artarak 4,8 milyar adete yükselmiştir.
- Haziran 2024 itibariyle son bir yılda EFT, EMKT, PÖS ve FAST sistemlerinde yaklaşık 548 trilyon TLhacminde işlem gerçekleşmiştir. İşlem hacmi, gayri safi yurtiçi hasılanın (“GSYH”) 16 katına ulaşmıştır.
- Bireylerin, küçük montanlı tutarlarda (azami 100.000 TL) 7/24 bankalararası para transferi yapma ihtiyacını karşılamak üzere oluşturulmuş bir yapı olan FAST sisteminin kullanımı hızla artmıştır. Bir önceki yıla göre işlem adetlerinde yüzde 62 oranında artış meydana gelmiştir.
- İnternet bankacılığı kullanımı yatay bir seyir izlerken, mobil bankacılık kullanımı hızla artmıştır. Mobil bankacılık kullanarak yapılan havale işlem adetlerinde yüzde 34 artış gerçekleşmiştir.
- Kredi ve banka kartı kullanımı işlem adedi olarak yıllık bazda yüzde 25 büyümüştür.
Rapor’un tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
12.GIDADA SAĞLIK BEYANI KULLANIMI ve SIKÇA SORULAN SORULAR
Sağlık Bakanlığına (“Bakanlık”) bağlı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihazlar Kurumu’nun (“TİTCK”) 06/09/2024 tarihli duyurusunda sağlık beyanı kullanımıyla ilgili kısa bir bilgi verilmiş ve sağlık beyanının kullanımı hakkında sıkça sorulan sorular ve cevaplar yayınlanmıştır.
İnsan merkezli yaklaşımla birey ve toplum sağlığını geliştirmek ve halk sağlığını tehdit eden unsurlar açısından gerekli önlemleri almanın önemli bir ayağını “ürünlerin güvenli ve akılcı kullanımını sağlamak” oluşturmaktadır. Bu bağlamda ilk akla gelen unsurların başında “sağlık beyanı” yer alır.
1.Sağlık Beyanı Nedir?
Herhangi bir gıda grubunun, gıdanın veya gıdanın bileşiminde bulunan ögelerin insan sağlığıyla ilişkisini belirten, ileri süren veya ima eden beyanlardır.
2.Sağlık Beyanı İle İlgili Mevzuat Nedir?
1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu (Değişik: 02/01/2014-6514/31-32) için tıklayınız .
13/06/2023 tarih ve 32220 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Sağlık Beyanı Denetimi Hakkında Yönetmelik” için tıklayınız.
20/04/2023 tarih ve 32169 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Gıda ve Takviye Edici Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanımı Hakkında Yönetmelik” için tıklayınız .
3.Hangi Sağlık Beyanlarına İzin Verilmez?
Özellikle bir hastalığı tedavi ettiğini iddia eden, tüketilmediği durumlarda sağlığın olumsuz etkilenebileceğini ileri süren, kilo kaybının veya artışının miktarına veya oranına atıfta bulunan beyanlara kesinlikle izin verilmemektedir. Örneğin;
- Kansere karşı korur
- Depresyona çözüm
- Prostata son
- Zayıflama ürünü, 45 günde 8 ila 12 kilo
- Ödemi giderir
- Akciğerleri temizleyerek yeniler
Topluma “güvenilirlik” algısı yaratmak amacıyla; ürünün etiketi, tanıtımı ve reklamında “sadece eczanelerde satılabileceği” yönünde ifadeler, ürün satış ve/veya tanıtımında kullanılamaz.
4.Uygun Olmayan Sağlık Beyanı Kullanımı İçin Yaptırımlar Nelerdir?
- Sağlık beyanı mevzuatına aykırı ifadeler satış ve/veya tanıtım yapan internet siteleri ve sosyal medya hesapları erişime engellenmesi talebiyle Erişim Sağlayıcıları Birliğine gidilmektedir.
- Yapılan reklam tüketiciyi aldatıcı ve yanıltıcı olması dolayısıyla da Ticaret Bakanlığı’na bildirilmektedir. İlgililer hakkında suç duyurusunda bulunulmak; ayrıca idari para cezası uygulanmaktadır.
5.Hangi ürün grupları sağlık beyanı kullanabilir?
Tarım ve Orman Bakanlığınca kayıtlı veya onaylı işletmeler tarafından üretilen veya ithal edilen gıda ve takviye edici gıdalar; beşeri tıbbi ürün, tıbbi cihaz ve özel tıbbi amaçlı gıda ile aynı ismi taşımadığı süreci sağlık beyanı kullanabilir.
6.Hangi ürün grupları sağlık beyanı kullanamaz?
Gıda ve takviye edici gıdalar dışındaki ürünler ile özel tıbbi amaçlı gıdalar sağlık beyanı kullanamaz.
7.Ürünlerde hangi sağlık beyanları kullanılabilir?
Kılavuz eklerinde Ek-1, Ek-2 ve Ek-3’te yer alan sağlık beyanları ifadeleri kullanılır.
8.Ürünlerde hangi sağlık beyanına kesinlikle izin verilmez?
Tüketilmediği durumlarda sağlığın olumsuz etkilenebileceğini ileri süren beyanlar, kilo kaybının veya artışının miktarına veya oranına atıfta bulunan beyanlar, sağlık beyanı kullanılan ürünlerle ilgili tanıklığına başvurulan kişinin tecrübesi veya ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar ile ilişkilendirilen teşekkür, övgü, tavsiye veya onay ifadesine yer verilen veya imada bulunulan beyanlara kesinlikle izin verilmemektedir.
9.Sağlık beyanı kullanımı için herhangi bir başvuru yapılmasına gerek var mı?
Kılavuz eklerinde yer alan sağlık beyanları, Yönetmelik ve ilgili kılavuzdaki hükümlere uygun olması şartıyla Kuruma izin başvurusu veya bildirim yapılmaksızın kullanılabilir.
10.Kullanılacak sağlık beyanının, kılavuz ekinde yer alan ifadelerle aynı olması zorunlu mu?
Kılavuz eklerinde yer alan sağlık beyanı ifadelerinin yerine anlamını değiştirmeyecek ve güçlendirmeyecek şekilde eşdeğer ifadeler kullanılabilir. Bu ifadeler ilgili kılavuzdaki hükümlere uygun olması şartıyla Kuruma izin başvurusu veya bildirim yapılmaksızın kullanılabilir.
11.Sağlık beyanı ifadesi ile beraber kullanılması zorunlu ifade ve uyarılar nelerdir?
Sağlık beyanları, aşağıdaki bilgilerin ürün etiketinde veya etiketin olmadığı durumlarda ürünün sunum ve reklamında yer alması koşuluyla kullanılabilir:
- Dengeli ve çeşitli beslenme ile sağlıklı yaşamın önemini belirten ifade.
- Beyan edilen faydalı etkinin sağlanması için tüketilmesi gereken gıda miktarı ve tüketim şekli.
- Gerekli olduğu durumlarda, gıdayı tüketmemesi gereken kişiler için uyarı.
- Fazla tüketilmesi durumunda sağlığı olumsuz etkileyebilecek gıdalar için uyarı.
12.Yönetmelik Geçici Madde 1 kapsamındaki ürünlerin tanıtımı ve reklamında sağlık beyanı ifadeleri kullanılabilir mi?
Hayır kullanılamaz. Sadece geçiş süresi boyunca etiket bilgilerinde sağlık beyanı yer alabilir.
13.Takviye edici gıdalar dışındaki gıdaların sağlık beyanı kullanabilmesi için gerekli özel koşullar nelerdir?
Takviye edici gıdalar dışındaki gıdaların sağlık beyanı kullanabilmesi için aşağıdaki koşullarından en az ikisi sağlanmalıdır.
- Bileşimindeki sodyum oranının en fazla 100 mg/100 kcal olması
- İçerdiği enerjinin en fazla %10’unun doymuş yağ asitlerinden gelmesi
- İçerdiği enerjinin en fazla %10’unun ilave şekerden gelmesi
- Doğal olarak bileşimindeki kalsiyum oranının en az 55 mg/100 kcal olması
14.Ürünlerin etiket, tanıtım ve reklamında sağlık beyanı olarak yorumlanabilecek görseller kullanılabilir mi?
Yönetmelik ve kılavuzda yer alan hükümlere uygun olacak şekilde sağlık beyanı kullanılan ürünün etiketi, tanıtımı ve reklamında sağlık beyanı ile ilişkili ve sınırlı olması şartıyla görsel kullanılabilir. Söz konusu görseller tüketicide endişeye yol açmamalıdır.
15.Ürünlerin etiket reklam ve tanıtımında herhangi bir derneğin veya kurumun veya doktorun tavsiyesine ilişkin atıf yer alabilir mi?
Hayır. Sağlık beyanı kullanılan ürünlerle ilgili tanıklığına başvurulan kişinin tecrübesi veya Sağlık Bakanlığı dahil ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar ile ilişkilendirilen teşekkür, övgü, tavsiye veya onay ifadesine yer verilen veya imada bulunulan beyanlar kullanılamaz.
16.Ürün veya ticari marka isminde sağlık beyanı yer alabilir mi?
Yönetmelik ve kılavuz hükümlerine göre sağlık beyanı kullanılması uygun olan ürünlerde, kullanılan sağlık beyanı ile ilişkili ve sınırlı olması şartıyla ticari markası veya ürün ismi sağlık beyanı içerebilir. Sorumluluk gıda işletmecisinde olmak üzere bu kullanım için başvuru yapılmasına gerek yoktur. Kılavuz ekli listelerinde yer alan sağlık beyanı ifadelerini kullanmayan ürünlerin isminde veya ticari markasında sağlık beyanı içeren ifadeler kullanılamaz.
17.Gıda işletmecisi tarafından ürünün etiketinde, tanıtımında, reklamında, ticari marka, ürün ismi, firma ismi veya logosunda kullanılacak bir ifade veya görselin sağlık beyanı açısından değerlendirilmesi talep edilebilir mi?
Tarım ve Orman Bakanlığı onay işlemi öncesinde veya sırasında veya sonrasında gıda işletmecisi Kurumumuzdan bu konuda görüş talep edilebilir.
18.Firma isim ve logolarında sağlık beyanı kullanılabilir mi?
Yönetmelik ve kılavuz hükümlerine göre sağlık beyanı kullanılması uygun olan ürünlerde, kullanılan sağlık beyanı ile ilişkili ve sınırlı olması şartıyla firma ismi ve logosu veya etiket görselleri sağlık beyanı içerebilir. Sorumluluk gıda işletmecisinde olmak üzere bu kullanım için başvuru yapılmasına gerek yoktur. Ancak ürünlerinde sağlık beyanı kullanmayan ve bu Yönetmeliğin yayım tarihinden önce kurulmuş firmalara ait sağlık beyanı içeren isim ve logolar, Kurum tarafından uygun bulunması koşuluyla kullanılabilir. Ürünlerinde sağlık beyanı ifadesi kullanmayan Yönetmeliğin yayım tarihinden sonra kurulan firmaların isminde ve logosunda sağlık beyanı içeren ifadeler kullanılamaz.
19.Özel günler için üretilen ürünlerin etiketlerinde kalp görseli yer alabilir mi?
Sevgi temalı olması koşulu ile sadece takviye edici gıdalar dışındaki gıdaların etiketinde kalp görseli yer alabilir.
20.Porsiyon büyüklüğü belirtilmeyen takviye edici gıdalarda ürünün sağlık beyanı koşulunu sağlayıp sağlamadığı nasıl karar verilir?
Beyan koşulunun karşılanıp karşılanmadığı, takviye edici gıda için belirlenen günlük tüketim miktarı üzerinden yapılabilir.
21.Ürünlerde kılavuz eklerinde yer almayan bir sağlık beyanı ifadesi kullanılmak istenmesi durumunda yeni sağlık beyanı başvurusu yapılabilir mi?
Gıda ve takviye edici gıdalarda sadece kılavuz eklerinde Ek-1, Ek-2 ve Ek-3’te yer alan sağlık beyanları ifadeleri kullanılır. Yeni sağlık beyanı kullanımına ilişkin değerlendirme yapılmamaktadır.
22.Sağlık beyanı değerlendirme birimi iletişim adresi var mı?
Gıda ve takviye edici gıdalarda sağlık beyanı kullanımı hakkında bilgi almak için, bdud.saglikbeyani@titck.gov.tr e-posta adresi aracılığı ile iletişim sağlanmaktadır.
Duyuru’nun tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.