Türkiye’de Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörizmin Finansmanı İle Mücadele Kapsamında Strateji Belgesi Güncellenmiştir

Türkiye’de Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörizmin Finansmanı ile Mücadelede ve Müsadere Uygulamalarında Etkinliğin Artırılması Strateji Belgesi (“Strateji Belgesi”) 17 Temmuz 2021 tarihinde31544 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2021/16 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi uyarınca yürürlüğe girmiştir. Genelge hükmü gereğince söz konusu belge Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK)’nın internet sitesinde yayımlanmaktadır.

Bu strateji belgesi, Türkiye’de aklama ve terörizmin finansmanı suçlarına ilişkin adli ve idari süreçlerin etkili bir şekilde yürütülmesi, mali istihbaratın elde edilmesi ve kullanılmasına ilişkin süreçlerin başarısının artırılması ve dolayısıyla suçluların suç gelirinden mahrum bırakılmasına ilişkin tedbirlerin koordineli bir şekilde uygulanması hedefine yönelik olarak hazırlanmıştır.

Strateji belgesi çerçevesinde, farklı şekillerde işlenebilen aklama ve terörizmin finansmanı suçları ve bu suçlarla bağlantılı suç gelirleri ile mücadelede ülkemizin önceliklerinin belirlenmesi ve kurumlar arası işbirliğinin, görev ve sorumluluk paylaşımının öneminin ve kapsamının ortaya konulması ve bu suçlarla mücadelede ulusal risk değerlendirmesi çalışmasının revize edilmesi amaçlanmaktadır.

Stareteji Belgesi 03.06.2022 tarihine güncellenmiş olup güncel Strateji Belgesi’ne Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu’nun internet adresinden ulaşılabilecektir.

1.      Aklama ve Terörizmin Finansmanı Suçları ile Mücadele Tedbirleri

Suçla mücadelenin en önemli unsurlarından birisi de suçluların suç gelirlerinden mahrum bırakılmasıdır. Özellikle ekonomik menfaat elde etmek için işlenen suçların azaltılması, suçlulara etkili ve caydırıcı yaptırımların uygulanması ve suç mağdurlarının bu mağduriyetlerinin giderilmesi açısından, suçla mücadelede önleyici ve bastırıcı tedbirlerin uygulanması önem taşımaktadır.

Önleyici tedbirler arasında, önleyici kolluk faaliyetleri, farkındalık artırıcı çalışmalar, iyi yönetişim ve saydamlığın geliştirilmesine yönelik uygulamalar ile suç şüphesi bildirim mekanizmalarının varlığı sayılabilir. Bastırıcı tedbirler arasında ise, suçun işlenmesi sonrasında faillerin ve aralarındaki bağlantıların belirlenmesine, sorumluların cezalandırılmasına ve suçtan elde ettikleri gelirlerden mahrum bırakılmalarına yönelik tedbirlerden söz edilebilecektir.

Ekonomik suçlardan elde edilen gelirleri konu edindiğimizde, faillerin bu gelirleri serbestçe kullanabilmek için yasadışı kaynağını gizlemeye veya bunların yasal bir kaynaktan elde edildiği izlenimi vermeye çalıştığı görülmektedir. Bu kapsamda, aklama ve terörizmin finansmanı suçları ile mücadelede “mali istihbarat birimleri” büyük önem taşımaktadır.

2.      Görev ve Sorumluluklar

Ülkemizde aklama ve terörizmin finansmanı suçları ile mücadelede mali istihbarat birimi ve yükümlülük denetimi faaliyetleri 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi uyarınca Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK) tarafından düzenlenmektedir. Soruşturma süreçleri 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu gereğince, Cumhuriyet savcıları tarafından yürütülmektedir. Kovuşturma faaliyeti ise Hâkimler ve Savcılar Kurulunun 485 sayılı Kararı uyarınca belirlenen İhtisas Mahkemeleri tarafından yürütülmektedir.

Soruşturmanın etkililiğinin artırılabilmesi için öncelikle şüpheli olayın adli kolluk bünyesinde yer alan mali suç, suç gelirleri ve terörizmin finansmanı alanında ihtisaslaşmış kolluk görevlileri aracılığı ile detaylı olarak araştırılması gerekir. Somut olay bazında uygun soruşturma tekniklerinin ve orantılı koruma tedbirlerinin uygulanması, aklama ve terörizmin finansmanı suçlarına ilişkin uzmanlık gerektiren bir durumun ortaya çıkması halinde MASAK’tan analiz ve inceleme desteği alınması gerekmesi halinde dosya hakkında bilirkişi raporu istenmesi ve olayın çok yönlü araştırmasının yapılması önem arz etmektedir.

3.      Stratejik Amaçlar ve Hedefler

Ülkemizde aklama ve terörizmin finansmanı soruşturma ve kovuşturmalarının, ülke riskleri ekseninde ve bahse konu mevzuat hükümleri uyarınca etkili bir şekilde yürütülmesi bir stratejik öncelik olarak benimsenmiş olup, bu çerçevede belirlenen stratejik amaçlar ve hedefler belirtilmiştir:

a.      Stratejik Amaç 1: Aklama ve Terörizmin Finansmanı ile Mücadeleye İlişkin Adli ve İdari Süreçlerin Etkili Bir Şekilde Yürütülmesi

·         Hedef 1.1. Örgütlü veya profesyonel olarak işlenen, kâr amacı gütmeyen kuruluşlar da dâhil tüzel kişilerin suistimali bulunan ve birden fazla kurumun ihtisas alanına giren aklama ve terörizmin finansmanı vakalarında ihtisaslaşmış soruşturma ekiplerinin oluşturulmasının öncelikli olarak değerlendirilmesi

·         Hedef 1.2. Aklama ve terörizmin finansmanı vakalarında uygun işbirliği platformlarından faydalanmak suretiyle uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi ve bilgi paylaşımı yapılması

·         Hedef 1.3. Aklama ve terörizmin finansmanı suçuna ilişkin olarak adli merciler, kolluk birimleri, MASAK ve denetim elemanlarının bağlı olduğu kurumlar nezdinde farkındalık artırıcı ve işbirliğini geliştirici faaliyetler düzenlenmesi

·         Hedef 1.4. Aklama ve terörizmin finansmanı soruşturmalarına ilişkin olarak düzenli istatistiki veri temin edilmesine yönelik sistem altyapısı geliştirilmesi

b.      Stratejı̇k Amaç 2: Aklama ve Terörizmin Finansmanı ile Mücadelede Ulusal Risk Değerlendirmesinin Güncelliğinin Temin Edilmesi

·         Hedef 2.1. Ulusal Risk Değerlendirmesinin güncellenmesi için Tehdit ve Kırılganlık çalışma Gruplarının kurulması

·         Hedef 2.2. Aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele kapsamında elde edilen istatistik, eğilim, bilgi ve yöntemlerdeki gelişmelerin Tehdit ve Kırılganlık çalışma Grupları marifeti ile analiz edilmesi

c.       Stratejı̇k Amaç 3: Aklama ve Terörizmin Finansmanı Suçlarına İlişkin Mali Boyutu İçeren Adli ve İdari Süreçlerin Ulusal Risk Değerlendirme Sonuçları Ekseninde Önceliklendirilmesi

·         Hedef 3.1. Aklama ve terörizmin finansmanı açısından yüksek riskli olarak belirlenen tehdit unsurları ile mücadelede Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 155/1 sayılı Genelgesi uyarınca analiz ve inceleme ile eşzamanlı mali soruşturmanın sistematik olarak yürütülmesi

·         Hedef 3.2. Aklama ve terörizmin finansmanıyla ilgili adli süreçlerin daha etkili yürütülmesi için mevcut performans kriterlerinin gözden geçirilmesi

d.      Stratejı̇k Amaç 4: Aklama, Terörizmin Finansmanı ve Bağlı Öncül Suçlar Çerçevesinde Suçtan Kaynaklanan Malvarlığına Elkonulması ve bu Değerlerin Müsadere Edilmesi Amacıyla Mevzuat Altyapısının Değerlendirilmesi İle Tüm Adli ve İdari Tedbirlerin Etkili Bir Şekilde Uygulanması ile Nakit ve Hamiline Yazılı Kıymetli Evrakların Sınır Ötesi Hareketleri Üzerindeki Kontrollerde Etkinliğin Artırılması

·         Hedef 4.1. Aklama, bağlantılı öncül suçlar ve terörizmin finansmanı suçlarında elkoyma ve müsadere uygulamalarının ülke riskleri ekseninde önceliklendirilmesi

·         Hedef 4.2. Kazanç müsaderesi tedbirinin etkinliğini artırıcı çalışmalar yürütülmesi

·         Hedef 4.3. Elkoyma ve müsadereye ilişkin sistem entegrasyon çalışmalarının yapılması ve müsadere edilen malvarlığı değerlerinin devlet hazinesinde takibi için çalışmalar gerçekleştirilmesi

·         Hedef 4.4. Nakit ve hamiline yazılı kıymetli evrakların sınır ötesi hareketleri üzerindeki gümrük kontrollerinin etkinliğinin geliştirilmesi

e.       Stratejı̇k Amaç 5: Terörizmin Finansmanı ile Mücadele Kapsamında Hedeflenen Mali Yaptırımların Etkili Bir Şekilde Kullanılmasını Sağlayacak Çalışmalar Yapılacaktır

·         Hedef 5.1 6415 sayılı Kanun kapsamında malvarlığı dondurma uygulamasının etkinliğinin artırılması için kurumlar arası koordinasyonun sağlanması ve bu kapsamda ilgili kurum temsilcilerinden oluşan çalışma grupları oluşturulması

·         Hedef 5.2. 6415 sayılı Kanun kapsamında malvarlığı dondurulanlara ilişkin, Adalet Bakanlığı, Kolluk Birimleri, MASAK, MİT ve Dışişleri Bakanlığının katılımı ile periyodik olarak toplantılar yapılması ve uygulama sonuçlarının yıllar itibarıyla takip edilmesi

·         Hedef 5.3. 6415 sayılı Kanun çerçevesinde malvarlığı dondurulan kişi ve kuruluşlara ilişkin istatistiki bilgilerin hazırlanması ve bunlara ilişkin yürütülen hukuki süreçlerin takibi

4.      Uygulama

Strateji belgesinin uygulanması kapsamında, aklama ve terörizmin finansmanına ilişkin tehdit değerlendirilmesine yönelik olarak ilgili kurumların temsilcilerinden oluşan çalışma grupları oluşturulacaktır. Uygulama sonuçları öncelikle 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 232 nci maddesinde düzenlenen Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulu (Koordinasyon Kurulu) toplantılarında görüşülecektir.

Güncel Strateji Belgesi’nin tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.  

Saygılarımızla,

Zümbül Hukuk ve Danışmanlık

info@zumbul.av.tr